ایمنی شغلی
حس بویایی یکی از قدرتمندترین حواس انسان در تشخیص نوع و منشاء خطر میباشد. از این رو داشتن حس بویایی سالم از شرایط اولیه برای استخدام افراد در مشاغلی است که در آنها مخاطراتی چون آتشسوزی، انفجار، نشت مواد شیمیایی، مواد سمی و رادیواکتیو در سطح بالایی قرار دارد. به عنوان مثال برای یک آتشنشان، اختلال بویایی میتواند بسیار ناتوانکننده باشد و ایمنی خود و اطرافیانش را در مخاطره قرار دهد. همچنین در برخی از مشاغل، عملکرد افراد به سلامت جسمی آنها وابسته است. به عنوان مثال استخدام فردی با اختلال بویایی برای شغل پلیس مواد مخدر میتواند کارایی وی را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. مشاغلی که در آنها دارا بودن حس بویایی سالم اهمیت بیشتری دارد، عبارتند از:
- کارکنان صنایع نفت، گاز، شیمی، پتروشیمی و پالایشگاه
- کارکنان انرژی اتمی
- نیروهای نظامی و انتظامی
- آتش نشانان و کارگران خدمات عمومی شهرداری
- پزشکان، پرستاران و کارکنان بیمارستان
- کارگران شاغل در کارخانجات چوب، کاغذ، منسوجات و مواد سلولزی
- کارکنان کنترل کیفیت صنایع غذایی، آشامیدنی، دارویی و بهداشتی
- کارگران معدن
- رانندگان وسایل نقلیه سنگین
با وجود اهمیت حس بویایی در طب کار، هیچ الزامی برای ارزیابی حس بویایی در معاینات سلامت شغلی وجود ندارد و در قوانین استخدامی فقط انجام آزمایشاتی مانند تست تنفس، شنواییسنجی و بیناییسنجی تصریح شده است. در حالیکه اهمیت حس بویایی در برخی از مشاغل کمتر از حواس بینایی و شنوایی نمیباشد و توجه به آن، برای ارتقای ایمنی محیط کار و پیشگیری از حوادث ناشی از کار، امری ضروری است.
سلامت فردی
قرارگیری مداوم در معرض برخی مواد شیمیایی میتواند به حس بویایی افراد آسیب وارد نماید. تحقیقات نشان دادهاند مواجهه طولانی مدت با فلزاتی چون آرسنیک، کادمیم، کروم، مس، جیوه، نیکل و روی و مواد شیمیایی مانند، استون، هیدروژن سولفاید، اکریلات و متاکریلات، بنزن، هگزان، تولوئن، تری کلراتیلن و انواع حلالها باعث کاهش یا از بین رفتن حس بویایی افراد میگردد.
منابع علمی:
| از بین رفتن حس بویایی در کارگران بخش قالبگیری تزریقی پلاستیک | Olfactory loss in poly (acrylonitrile-butadiene-styrene) plastic injection-moulding workers,Shu-Fang Cheng,Occupational Medicine,Volume 54, Issue 7 |
| مواجهه مداوم با کادمیم باعث اسیب به سیستم بویایی میگردد. | Olfactory impairment after chronic occupational cadmium exposure,Rose CS,Journal of Occupational Medicine, 34(6):600-5 |
| حس بویایی کارگران در معرض مدام هیدروژن سولفاید آسیب میبیند. | Long-term effects on the olfactory system of exposure to hydrogen sulphide,Hirsch,Journal of Occupational and Environmental Medicine 56:284-287 |
| کرومات حس بویایی کارگران را دچار اختلال مینماید. | Occupational impairment of the olfactory sense of chromate producing workers (author's transl).Watanabe, Japanese journal of industrial health 23(6):606-11. |
| قرار گرفتن طولانی مدت در معرض حلالهای آلی شامل تتراهیدروفوران، سیکلوهگزان، استون و سایر کتونها در کارگران باعث ایجاد رینیت و آنوسمی میگردد. | Toxic anosmia and rhinitis due to occupational solvent exposure,Muttray A1, Haxel B, Mann W, Letzel S.HNO. 2006 Nov;54(11):883-7. |
| مواد شیمیایی که در پوششهای ضد آب به کار میروند باعث ایجاد آنوسمی در کارگران میگردند. | Anosmia in association with occupational use of a waterproof coating chemical, Timo Hannu, Elina Toskala, Timo Tuomi and Markku Sainio, Occupational Medicine 2005;55:142–144 |
| ایجاد آنوسمی بعد از قرارگرفتن در معرض اینسکتیساید بر پایه پیریترین. | Anosmia after exposure to s pyrethrin-based insecticide, Fabriziomaria Gobba and Caroltta Abbacchini, International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health 2012;25(4):506–512 |
| ایجاد اختلال شناختی و مشکلات بویایی در کارگران شاغل در محیطهای دارای ترکیبات آلی فرار | Cognitive impairment and olfactory panic from occupational exposure to VOCs,Reinhartz A,Am J Ind Med. 2006 Oct;49(10):862-4. |
| مواجهه با مواد شیمیایی مانند کادمیوم، کروم، منگنز، آرسنیک، جیوه و سرب باعث ایجاد اختلال در سیستم بویایی افراد میگردد. | Olfactory toxicity: long-term effects of occupational exposures,Gobba F,Int Arch Occup Environ Health. 2006 Apr;79(4):322-31. Epub 2006 Jan 25. |
