علل ایجاد اختلالات در حس چشایی
اگر دچار اختلال در حس چشایی شده اید بهتر است با برخی روش های درمانی دراین زمینه آشنا شوید استفاده از برخی خوردنی ها در این زمینه به شما کمک خواهد کرد برای تقویت حواس چشایی برخی موادغذایی به کمک شما خواهند آمد ناگفته نماند برخی بیماری ها مانند سرماخوردگی می توانند به صورت موقت باعث بروز اختلال در حس چشایی شوند .
مانند تمام قسمتهاي بدن، حس چشایی ما هم ممكن است بيمار شود. يكي از شايعترين بيماريهاي حس چشایی، اين است كه شخص بدون اينكه چيزي در دهان داشته باشد، مزه ناخوشايندي را در دهانش احساس ميكند. گاهي ممكن است افراد در تشخيص مزههاي مختلف دچار مشكل شوند يا بعضي از مزهها را به خوبي احساس نكنند. به ندرت هم پيش ميآيد كه شخصي هيچ مزهاي را با هيچ شدتي احساس نكند. گاهي اوقات، اختلالات حس چشایی با سوزش زبان همراه ميشود كه اين مشكل معمولا بين خانمهاي ميانسال شايعتر است. اختلال حس چشایی ممكن است مادرزادي باشد يا در طول سالها به دليل حوادث و به صورت اكتسابي اتفاق بيفتد. از عواملي كه ممكن است حس چشایی را دچار اشكال كنند، ميتوان به اين موارد اشاره كرد: عفونتهاي دستگاه تنفسي فوقاني و گوش مياني، راديوتراپي )اشعهدرماني) در سرطانهاي سر و گردن، مصرف بعضي داروها )آنتيبيوتيكها، آنتيهيستامينها و...)، شكستگيهاي ناحيه سر، جراحيهاي ناحيه گوش، بيني و جراحيهاي دنداني (مانند جراحي دندان عقل و جراحيهاي گوش مياني) و بهداشت بد دهان و مشكلات دنداني.
توانائی جوانههای چشایی روی زبان محدود است. این جوانهها فقط چهار مزه شیرینی، شوری، ترشی، و تلخی را تشخیص میدهند. حس بویایی است که طعمهای ظریف را درک میکند. (به بخش کاهش بویایی، مراجعه کنید. همان عوامل که باعث فقدان بویایی میشوند اغلب باعث کاهش حس چشایی میگردند(.
در واقع، ۸۰ تا ۹۰ درصد کسانی که فکر میکنند چشایی خود را از دست دادهاند، اشتباه میکنند؛ حس بویایی آنها از بین رفته است. و در ۱۰ تا ۲۰ درصد بقیه، جوانههای چشائی آسیب دیدهاند که ممکن است ناشی از عفونت گوش یا عمل جراحی گوش میانی باشد؛ به این علت که عصب اصلی جوانههای چشایی از گوش میانی میگذرد. این گرفتاریهای گوش فقدان کامل چشایی را باعث نمیشوند، بلکه طعمهای عجیب در دهان ایجاد میکنند. (در موارد نادر ذائقه فرد به کلی از بین میرود؛ غالباً فقط کاهش مییابد یا مختل میشود(.
عفونت قارچی زبان (کاندیدیاز) هم چشایی را تغییر میدهد. عدم رعایت بهداشت دهان و عفونت دندان و پوسیدگی آن توانائی احساس مزهها را مختل میکنند. اگر آنتیبیوتیک مصرف میکنید، ممکن است دچار التهاب زبان شوید.
کم بودن آهن در برنامهٔ غذائی به کمخونی منجر میشود که این کمخونی التهاب زبان ایجاد کرده و چشایی را خراب میکند. محققان دریافتهاند که کمبود ویتامین B۱۲، فولات، و روی در بدن هم گرفتاریهای چشایی میآورند.
اگر بعد از غذا سیگار میکشید، این اختلال چشایی دو برابر میشود، چون سیگار جوانههای چشایی را میسوزاند.
کسانی که برای درمان سرطان پرتودرمانی شدهاند، و نیز آنهائی که آسیبهای شدید به سرشان خورده است، حس چشایی خود را از دست دادهاند. و بهندرت، تومورهای دهان، مغز، یا ساقهٔ مغز هم ذائقه ر آسیب میرسانند.
علل شایع از دست دادن طعم و مزه :
بیماری ریفلاکس معده و مری ( G E R D ) ، عفونت و یا آبسه دهان ، بهداشت ضعیف دهان و دندان ، پرتو درمانی ، عفونت غدد بزاقی ، عفونت غدد بزاقی ، سندرم شوگرن ( یک اختلال خود ایمنی است که با خشکی دهان و چشم ها ) همراه است ، استفاده از توتون و تنباکو ، G l o s s i t i s یک بیماری است که در آن زبان متورم و تغییر رنگ می دهد ، کاندیدیاز دهان و دندان ( عفونت در غشای مخاطی دهان ) ، کمبود ویتامین B12، کمبود روی ، بیماری آلزایمر ، بیماری پارکینسون
علل جدی یا تهدید کننده زندگی از دست دادن طعم و مزه :
در برخی موارد، از دست دادن طعم و مزه ممکن است نشانه ای از یک بیماری جدی یا تهدید کننده زندگی باشد که باید فوراً ارزیابی صورت گیرد این علل عبارتند از:
تومور مغز ، ضربه به سر ، سرطان دهان ، سکته مغزی ، حمله ایسکمی گذرا ( علائم مانند سکته مغزی که به طور موقت که ممکن است یک علامت هشدار دهنده از یک سکته مغزی قریب الوقوع باشد )