چگونگی عملکرد حس بویایی
احساس بویایی - مانند حس چشایی - بخشی از سیستم chemosensory یا حسگرهای شیمیایی است. توانایی شما برای بوییدن مربوط به عملکرد سلول های حسی تخصصی شدهای به نام نورونهای حسی بویایی است که در قسمت کوچکی از بافت بالایی داخل بینی قرار دارند. این سلول ها به طور مستقیم به مغز متصل میشوند.
هر نورون بویایی یک گیرنده بو دارد. مولکول های میکروسکوپی آزاد شده توسط مواد شیمیایی موجود در اطراف ما – چه قهوه در حال دم شدن و چه درختان کاج جنگل - این گیرنده ها را تحریک میکند.
هنگامی که نورونها مولکولها را تشخیص دهند، پیام هایی به مغز میفرستند تا آن بو را شناسایی کند. تعداد بوهای موجود در محیط از این گیرنده ها بیشتر است و هر مولکول آزاد شده ممکن است چندین گیرنده را تحریک کرده و بازنمایی منحصر بفردی را در مغز ایجاد کند. این بازنماییها توسط مغز به عنوان یک بوی خاص ثبت میشوند.
بوها از طریق دو مسیر به نورونهای حسی بویایی میرسند. راه اول از طریق مجرای بینی بوده و مسیر دوم از طریق کانالی است که سقف گلو را به بینی متصل میکند. جویدن مواد غذایی رایحههایی را آزاد میکنند که از طریق کانال دوم به نورون های حسی بویایی دسترسی مییابند. اگر کانال مانند زمانی که بینی در اثر سرماخورگی یا آنفولانزا پر میشود، مسدود شده باشد، این رایحهها نمیتوانند به سلولهای حسی که توسط بوها تحریک میشوند، منتقل شوند. در نتیجه فرد توانایی لذت بردن از عطر و طعم غذا را نیز از دست می دهد. در این معناست که حواس بویایی و چشایی در تعامل با یکدیگر عمل میکنند.
بدون نورونهای حسی بویایی، تمایز طعمهای آشنایی مانند شکلات یا مرکبات دشوار است. بدون بو، غذاها یا طعم و مزه ندارند و یا این مزه بسیار کم خواهد بود. گاهی اوقات افراد به این دلیل به پزشک مراجعه می کنند که تصور دارند حس چشایی انها دچار مشکل شده، در حالیکه با انجام آزمایشات مشخص میشود که آنها درواقع اختلال بویایی دارند!
حسی بویایی نیز تحت تاثیر عاملی بهنام حس رایج شیمیایی است. این حس هزاران پایانه عصبی را به ویژه در سطوح مرطوب چشم، بینی، دهان و گلو درگیر میکند. این پایانههای عصبی به افراد کمک میکنند تا مواد حساسیتزا– مانند ایجاد اشک توسط پیاز و یا خنکی طراوتبخش نعنا - را احساس کنید.