حس  بویایی و خاطرات

آیا تا به حال توجه کرده‌­اید که یک بوی خاص  شما را به یاد یک خاطره می­‌اندازد؟

ممکن است بوی یک غذای خانگی یا یک عطر گل محمدی شما را  به یاد مادربزرگتان بیندازد.

یا اینکه بوی جوراب بدبو شما را به یاد برادرتان بیندازد.

یا بوی کیف و دفتر نو خاطره­‌ای از دوران مدرسه را برایتان تداعی کند.

واقعیت این است که یک بوی خاص ممکن است سیلی از خاطرات را در ذهن انسان زنده نماید و حالت­‌های فردی را تحت تأثیر قرار دهد. اما بوها چگونه می­‌توانند چنین احساسات قوی و خاطرات قدیمی را برانگیزند؟ پاسخ این سؤال در آناتومی مغز است.

پیاز بویایی بخشی از سیستم لیمبیک (قسمتی از مغز که مسئول حافظه و هیجان است) می­‌باشد. پیاز بویایی از درون بینی آغاز می‌شود و در قسمت تحتانی مغز ادامه می­‌یابد و به دو ناحیه مغز یعنی آمیگدال (قسمتی از مغز که مسئول احساسات و هیجانات است) و هیپوکامپ ( قسمتی از مغز که مسئول حافظه بلند مدت و یادگیری است) ارتباط می­‌یابد. جالب اینکه اطلاعات مربوط به حواس بینایی (تصاویر)، شنوایی (صداها) و لامسه از این مناطق مغز عبور نمی‌کنند. علت اینکه بویایی بیشتر از سایر حواس خاطرات و هیجانات را برمی­‌انگیزد، همین است.

وقتی شما یک بو را برای اولین بار حس می­‌کنید، مغز شما آن را به یک اتفاق، یک شخص، یک چیز و یا حتی یک لحظه پیوند می­‌زند. وقتی که شما دوباره با آن بو مواجه می‌ شوید، این پیوند در مغز شما وجود دارد و آماده است که آن خاطره یا حالت را دوباره تداعی کند. بوی کلر ممکن است شما را به یاد یک خاطره از تابستان بیندازد و یا این‌ که بوی گل لی­لیوم ممکن است شما را غمگین کند، در حالی که علت آن را نمی‌­دانید.