كاهش درد زايمان به روش رايحه درمانی
درد زایمان یکی از شدیدترین دردهایی است که زنان در طی زندگی خود تجربه میکنند. امروزه اقدامات دارویی جهت کاهش درد لیبر معمولاً مؤثرتر از اقدامات غیردارویی میباشد. ولی اکثراً گران و دارای اثراتی مضر هستند. از روشهای غیردارویی تسکین درد، آروماتراپی (رایحه درمانی) با اسانس لاواند است.
بطور كلي موارد استفاده از آروماتراپی يا رايحه درماني شامل اضطراب و افسردگي - بي خوابي - دردهای شديد عضلاني - اختلالات قاعدگي - درد ناشی از قاعدگي - آرتريت (التهاب مفاصل)- آسم - اختلالات گوارشي - سر درد - دردهای زايمان و....مي باشد.
در ایران باستان پدر آروماتراپی، پزشك ايراني ابن سينای بزرگ بود كه اثرات بيش از 800 گياه را روي بدن مستند ساخت و روش استخراخ روغنهای اساسی را بنيان گذاشت.
گیاهان مختلفی وجود دارند که یکی از آثار آنها کاهش درد است.موثرترین این گیاهان عبارتند از :
يك نوع سنبل به نام اسطوخودوس يا لاوندر – بابونه – نارنگی – گل سرخ – گل یاسمین - كندر يا فرانكين سنس – بهار نارنج –شمعدانی – مریم گلی – اکلیل کوهی–دانه انگور–کنجد – بادام شیرین .
از بين عصاره هاي ذكر شده اسطوخودوس و كندر براي آرامش و كاهش درد زايمان بيشتر مورد استفاده قرار مي گيرد.
به طور كلي عصاره هايي كه براي كاهش و يا بر طرف كردن اضطراب مادر هنگام زایمان سودمند هستند عبارتند از :
اسطوخودوس – بابونه – اترج – بهار نارنج – چوب صندل – رز و نارنگی.
نکته حایز اهمیت در بحث رایحه درمانی در زایمان این است که باید از عصاره هايي استفاده کرد كه اثر سوء بر مادر و جنين نداشته باشد همچنین حداكثر 5 عصاره با هم مخلوط گردد زيرا استفاده بيش از 5 نوع عصاره حس بويايي مادر را تضعيف نموده و بنابراين اثر رایحه درمانی كاهش مي يابد.
دیگر فواید رایحه درمانی عبارتند از :
. القاي زايمان در موارد زايمان ديررس يا پست ترم (پس از 41 هفته)
. جلوگيري ازافزایش فشار خون
. کاهش اضطراب
. كاهش تورم در طی بارداری
. بهبود سریعتر اپی زیوتومی( برشی که گاها در زایمان طبیعی در دهانه واژن زده می شود)
. کاهش شیوع و شدت افسردگی پس از زایمان
موارد منع رایحه درمانی عبارتند از :
. موارد منع ماساژ در زمان درد
. بروز مسموميت
. آلرژي
اثرات داروهای گیاهی در لیبر (مرحله دردهای زایمانی ) :
. گل رز : كمك به آرام شدن مادر - شل شدن عضلات وحفظ تمرکز و هوشياري مادر و تسکین درد
. سیج کلاری : این اسانس درطول ليبرباعث کاهش تنش شده و عضلات را شل ميكند.
. گل یاس : كاهش درد، كمك به شل کردن عضلات گردن رحم و ایجاد انقباضات قوی
. سنبل : کمک به كاهش درد و تقويت انقباضات رحم
. نيرول (روغن پرتقال) : در کمک به كاهش درد ناشی ازانقباضات رحم نقش دارد.
. گل شمعدانی : دارای اثر تسکین دهنده و آرام کننده است تا انقباض ماهیچه ها و تمرکز بر تکنیک های زايمان مؤثرتر باشد.
. روغن اسطوخودوس : به صورت ضماد موضعی در کاهش دردهای پس از زایمان در سه تا پنج روز پس از زایمان موثر است.
استفاده از اين تكنيك و استفاده از اين اسانسها باعث كاهش اضطراب واسترس- كاهش درد زايمان-كاهش علائم پس از زايمان و...می شود.البته توجه به مقدار و دوز و زمان معين هم مهم است تا هر ماده بتواند حداکثر اثر خودش را اعمال نماید.مادراني كه از اين روش استفاده مي كنند درد كمتري احساس مي كنند و زايمان را يك فرايند ترسناک و اضطراب آور نمي دانند، زيرا با قدرت ذهن و عكس العملي كه ازاين اسانسها ايجاد مي شود خود را مهياي زايمان نموده و با مشاركت فعال در زايمان اين فرايند را لذت بخش توصيف مي نمايند.
آروماتراپی روشی ارزان بوده و بكارگيري آن توسط مادر و ماماها آسان و راحت است همچنین براساس یافته های پژوهشگران این روش در مراقبت از مادران باردار محبوبیت و کاربرد ویژه ای پيدا كرده است و در صورت استفاده صحیح فاقد خطر و عوارض جانبی برای مادر و جنین میباشد.