ارتباط حس بویایی و چشایی
بویایی و چشایی دو حس مرتبط
حس بويايي و حس چشایی از حسهاي پنجگانه انساني است و بدلیل ارتباطاتی که بین اعصاب چشايي و بويايي وجود دارد تقريبا این دو حس لازم و ملزوم يکديگرند.
حس بویایی و چشایی و ارتباط ما با محیط بیرون
انسان‌ها، موجوداتي ارتباطي هستند و همواره با جامعه و محيط اطراف خود ارتباط دارند. براساس اين ارتباطي که انسان با ديگران و محيط پيرامون خود برقرار مي‌کند، فرايندهاي مربوط به زندگي مانند دردها، لذت‌ها، احساس‌ها و خلق‌وخوها هم در او شکل مي‌گيرند. آن چيزي که ارتباط ما را با محيط بيرون و اطرافيانمان برقرار مي‌کند و شکل مي‌دهد، حواس پنجگانه بويايي، بينايي، شنوايي، لامسه و چشايي است. حس بويايي و چشايي در انسان‌ها نسبت به حيوانات، کارايي و قدرت کمتري دارند .
وابستگی حس بویایی و چشایی
از آنجا که ما انسان‌ها مي‌توانيم با حرف زدن، ارتباط مناسبي با ديگران برقرار کنيم، برخي از حواس پنجگانه‌مان هم ضعيف‌تر است. يکي از لذت‌هاي تمام انسان‌ها، مخصوصا در کشور ما، لذت غذا خوردن است.
نکته مهم اينجاست که حس بويايي و چشايي، به‌شدت به هم وابسته هستند. به‌عبارت ساده‌تر، بوي خوب غذا مي‌تواند باعث تحريک اشتها و لذت بردن از غذا شود. از طرف ديگر، ما انسان‌ها به‌دليل ضعف حس بويايي ، بيشتر به تفکيک کلي بو به‌صورت بوي خوب و بو بد مي‌پردازيم اما همين تفکيک کلي هم مي‌تواند باعث ايجاد حس خوشايند در ما شود .
افسردگی با از دست دادن حس بویایی و چشایی
از آنجا که حس بويايي و چشايي به هم مربوط هستند، افرادي که حس بويايي خود را به دلايل مختلفي مانند از بين رفتن مخاط بيني يا ابتلا به تومورهايي که بر عصب بويايي در مغز تاثير منفي مي‌گذارند، از دست مي‌دهند، به‌تدريج دچار علايم اختلال افسردگي مي‌شوند. اين افراد، علاوه بر اينکه از يکي از لذت‌هاي زندگي که همان استشمام بوي خوشايند است، محروم مي‌شوند، به‌دليل تاثير حس بويايي بر چشايي، از لذت غذا خوردن هم محروم خواهند شد .
حالا اگر اين دو محروميت در کنار مشکلات ديگر زندگي مانند مشکلات مالي، اجتماعي، عاطفي و شغلي قرار بگيرند، مي‌توانند باعث تشديد يا بروز افسردگي شوند. از طرف ديگر، افراد مبتلا به افسردگي هم از غذا خوردن لذت نمي‌برند و يکي از دلايل اين لذت نبردن، کاهش قدرت بويايي و چشايي در دوران بيماري مي‌دانند.
يعني به‌دليل ابتلا به افسردگي، هم حس بويايي فرد ضعيف مي‌شود و هم اختلالي در پرزهاي چشايي او رخ مي‌دهد بنابراين ديگر نمي‌تواند مانند گذشته از غذايي که مي‌خورد لذت ببرد. با اين حال تاکيد مي‌شود از دست دادن حس بويايي، به‌تنهايي نمي‌تواند باعث بروز افسردگي شود و اگر در کنار مشکلات ديگري که نام برديم قرار بگيريد، زمينه براي ابتلا به اين اختلال يا تشديد آن فراهم مي‌شود.
يك مولفه قطعي براي مزه يك غذا سيستم بويايي فرد است. به گفته اسميت حدود 80 درصد تجربه يك مزه، بويايي است. زبان شايد موتور اصلي طعم نباشد اما حسگرهاي واقع بر روي اين عضو فرايند كلي چشايي را تقويت مي‌كنند.
عصب‌هاي بويايي ما همواره در حال نابودي و جايگزين‌كردن خودشان هستند و اين روند تا هنگام سالمندي طول مي‌كشد. به هنگام بالا رفتن سن اين عصب‌ها اغلب اوقات فرايند جايگزيني را متوقف مي‌كنند، بنابراين افراد سالخورده معمولا از بي‌طعمي غذاها شكايت دارند.
